مطالعه تطبیقی سهم و توزیع سرانه های خدمات شهری براساس الگوها و ضوابط مصوب طرح های توسعه شهری ایران (مطالعه موردی: طرح تفصیلی منطقه 2 شهرداری زنجان)

چکیده طرح¬های توسعه شهری محور و مبنای فعالیت¬های عمران شهری را تشکیل می-دهند. با وجود این، توسعه شهرها در موارد بسیاری برخلاف پیش¬بینی¬های طرح¬های مصوب شهری رخ داده است. سابقه 4 دهه در تهیه و اجرای طرح¬های توسعه شهری در ایران، برآیند نقدی منصفانه و ارائه راه¬حلی اساسی برای روند برنامه¬ریزی شهری کشور را ایجاب می¬نماید. لذا در پژوهش حاضر سعی شده تا با مقایسه تحلیلی و مطالعه تطبیقی بین طرح¬ تفصیلی پیشنهادی منطقه 2 شهرداری زنجان با طرح¬ تفصیلی مصوب، میزان تحقق¬پذیری آن در کاربری¬های خدماتی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار بگیرد و در ادامه نیز تغییرات این کاربری¬ها به کاربری¬های دیگر مورد ارزیابی قرار بگیرد. همچنین در این تحقیق از ماتریس های چهارگانه برای نشان دادن سازگاری، وابستگی، ظرفیت و مطلوبیت کاربری¬های خدماتی استفاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی است که با استفاده از منابع کتابخانه¬ای و بررسی طرح¬ها، نقشه¬ها، مصاحبه و مشاهده و مطالعات میدانی، اطلاعات گردآوری شده است. برای نیل به این اهداف در پژوهش حاضر ابتدا پیشینه¬ای از فرآیند گسترش تاریخی شهر زنجان در قالب داده¬های آماری-گرافیکی و منابع تاریخی ارائه شده و آنگاه برای ارزیابی مطالب فوق از سیستم اطلاعات جغرافیایی و از مدل¬های کراس تب و مدل ای اچ پی استفاده شده است. که در نهایت نتایج نشان داد که کابری¬های خدماتی به میزان 53.2درصد تحقق یافته¬اند و به میزان 46.8درصد تحقق نیافته¬اند و در ارزیابی تغییرات کاربری¬های خدماتی بیشترین تغییرات مربوط به کاربری¬های غیرانتفاعی به یکدیگر با 55.06درصد و کمترین تغییرات مربوط به تغییرات کاربری¬های مسکونی به غیر انتفاعی دولتی با 0.04درصد می¬باشد هم-چنین در ارزیابی میزان سازگاری کاربری¬ها در مجموع طبقات سازگاری¬ها 66.9درصد و طبقات ناسازگاری¬ها 29.57درصد می¬باشد. همچنین نتایج تحقیق مشخص کرد؛ طولانی بودن زمان تهیه و تصویب طرح، عدم توجه به مشارکت مردمی در تهیه طرح¬ها، مالکیت خصوصی، عدم توجه به منابع مالی و انسانی و توجه نکردن به مدیریت واحد شهری از نتایج عدم تحقق کامل طرح تفصیلی منطقه دو شهرداری زنجان بوده است.